Financiën

Tot een financieel solide beleid hoort dat jaarlijkse noodzakelijke uitgaven uit de exploitatie kunnen worden betaald. Kapitaallasten moeten beheersbaar blijven, zodat de begroting meerjarig niet vast wordt gezet. De gemeente dekt structurele lasten met structurele baten. Door actief te sturen op risico’s en ervoor te zorgen dat voldoende buffer aanwezig is om tegenvallers op te vangen, voorkomen wij incidentele tegenvallers zo veel mogelijk.

Risicomanagement is daarbij een belangrijk instrument.

Het komend jaar bereidt de gemeente zich voor op het invoeren van omvangrijke nieuwe wet- en regelgeving:
• Het rapport Vernieuwing van de begroting en verantwoording van gemeenten (in opdracht van de VNG) vraagt om betere vergelijkbaarheid van informatie tussen gemeenten. De gemeente moet deze omvangrijke nieuwe wet- en regelgeving in 2016 invoeren.
• Met ingang van 1 januari 2016 geldt ook de vennootschapsbelastingplicht (Vpb) voor overheidsondernemingen.
• Ook de verslaggevingsregels voor grondexploitaties worden herzien. De reden hiervoor is een aantal ontwikkelingen op het gebied van grondexploitaties, zoals de forse afboekingen van gemeenten op grondposities in de afgelopen jaren, de aanbevelingen uit het rapport Vernieuwing BBV over transparantie en vergelijkbaarheid, en de aankomende Omgevingswet. De wijzigingen moeten tot meer transparantie en eenduidigheid leiden en een vermindering van de administratieve lasten opleveren.

Door de ontwikkelingen van de decentralisaties is er een afwijking op het oordeel van accountant over getrouwheid en rechtmatigheid. Naar verwachting leidt dit niet tot een goedkeurende verklaring van de accountant, maar tot een verklaring met beperking. Dit is niet alleen een Zaans probleem, maar speelt in heel Nederland. De organisatie is bezig met het vergroten van de efficiency en kwaliteit in de financiële processen van het bestuurlijke P&C-proces.

De gemeente is bezig met meerdere auditvormen. Daarvan probeert Zaanstad te leren en te ontwikkelen. Door de ambtelijke klankbordgroep kunnen auditonderwerpen beter worden geïdentificeerd. De herziening van de financiële verordening is door de raad vastgesteld.

Het traject om risicomanagement verder te verankeren in de organisatie loopt. Met gebruik van risicokaarten vinden risicogesprekken plaats. Ten aanzien van de geautomatiseerde controles worden nu twee pilots gedraaid. Aan de hand van de pilots wordt verder bekeken wat daaruit komt en wat voor de gemeente behulpzaam is.

Voor de nieuwe taken WMO en Jeugdzorg zijn controleplannen opgesteld en uitgevoerd. Daarbij is de organisatie sterk afhankelijk van de informatievoorziening van de SVB en de zorgaanbieders. Vanuit de accountancybranche zijn eisen opgesteld waaraan de nieuwe systemen moeten voldoen. Met de lessen over het jaar 2015 bekijken wij waar wij in 2016 kunnen verbeteren.

Ten aanzien van het verder digitaal ontsluiten van de financiële informatie is het gehele investeringsplan gedigitaliseerd. Waar voorheen de informatie werd bijgehouden in een groot Excel-bestand gaat dat nu via, een recentelijk opgebouwd, begrotingssysteem.

Het implementeren van de Vennootschapsbelastingplicht (VBP) loopt nog steeds. In het land zijn verschillende werkgroepen geïnstalleerd die zich bezig houden met de VBP. Deze werkgroepen komen tussentijds met nieuwe handreikingen. Het gevolg van deze nieuwe handreikingen is dat er continue nieuwe informatie binnenkomt. Dat heeft gevolgen voor de implementatie in de organisatie, omdat deze nieuwe informatie verwerkt moet worden. Er is een heel systeem opgetuigd. Hierdoor komt veel werk te liggen in de beheersing van het systeem en het proces, terwijl het effect op de financiën gering lijkt. Op korte termijn komt een voortgangsbericht over de implementatie van de VBP naar de raad.

De implementatie van het herziene Besluit begroting en verantwoording (BBV) loopt. Gedurende de implementatie zijn nieuwe handreikingen gemaakt voor het BBV. De raad is geïnformeerd over de aard van de wijzigingen.

Door informatieverstrekking en mogelijkheden tot persoonlijk contact creëert de gemeente draagvlak voor de werkwijze en bekendheid over het product bij bewoners en instellingen (zoals woningcorporaties). Dit draagt ertoe bij dat juridische procedures worden vermeden. Bij geschillen wordt juridisering zo veel mogelijk vermeden door geschilbeslechting aan de voorkant. Een goed gesprek levert op de lange termijn voor beide partijen vaak meer op. Deze aanpak hanteren wij ook ter voorkoming van juridische klachten en bezwaren (zie programma 8, 1.2 vermindering regeldruk).
Jaarlijks verstuurt de gemeente ongeveer 80.000 WOZ beschikkingen.

In 2016 ontvangen huurders van woningen voor het eerst sinds tien jaar weer een WOZ-beschikking. Mede dankzij een goede samenwerking met de woningcorporaties heeft dit niet geleid tot veel extra bezwaren. Door middel van een aparte mailbox worden vragen over de WOZ-waarde sneller opgevangen en beantwoord, waardoor bezwaarprocedures worden voorkomen.

Dit jaar zijn de afspraken die gemaakt zijn met marktpartijen over de werkwijze van bezwaarafhandeling en de hoogte van de proceskostenvergoeding gecontinueerd. Dit betreft de zogenaamde no cure no pay bureaus. Dit beleid werpt nu zijn vruchten af.