Ruimtelijke ontwikkeling

0 0 1 0

Ruimtelijke ontwikkeling is vooral gericht op het zorgen voor de juiste ruimtelijke kaders, instrumenten en strategieën, waarmee we ontwikkelingen op gang kunnen brengen en laten slagen. Zo kunnen we ook werken aan onze ambitie om meer ruimte te geven. Ruimtelijke ontwikkeling is ondersteunend aan de ontwikkeling van de drie W’s - wonen, werken en warmte - en creëert randvoorwaarden voor wijk - en gebiedsontwikkeling. Initiatieven willen we mogelijk maken, initiatiefnemers worden uitgenodigd om te investeren in de stad en tegelijk blijven we oog houden voor een goede kwaliteit van onze omgeving.
Hierbij blijven ruimte voor ontwikkeling en prioriteren hand in hand gaan.
In een aantal gebieden staan we als gemeente zelf aan het roer. De gemeente werkt samen met partners aan de mogelijke ontwikkeling van het knooppuntontwikkeling rond de NS-stations.

effectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
Ranking (woon)aantrekkelijkheid van de stad2927272726Atlas Nederlandse gemeenten

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Gedifferentieerde aanpak Bijsturen

We willen initiatieven mogelijk maken door het inzetten van verschillende instrumenten. We zoeken optimaal naar ruimte in beleidskaders en naar flexibiliteit in bestemmingsplannen, als uitnodiging naar initiatiefnemers om te investeren in de stad. Tegelijkertijd blijven we oog houden voor een goede omgevingskwaliteit. Onze kernkwaliteiten moeten worden behouden en waar nodig en mogelijk versterkt. Dit vraagt soms juist om strakke kaders. Beide richtingen vragen om transparantie en helderheid over wat mag (zie programma 8/1.2 Verminderen regeldruk). Ruimte voor ontwikkeling en prioriteren gaan hand in hand. De gemeente geeft ruimte waar het kan en stuurt waar het moet. Voorbeelden van deze nieuwe aanpak zijn de Leidraad Ruimtelijke Kwaliteit, de pilotprojecten Ruimte Geven en het Burenakkoord. Hiermee sluit Zaanstad ook aan op de uitgangspunten van de nieuwe Omgevingswet.

Het traject Plan van de Stad/ MAAK Zaanstad is bedoeld om nieuwe beelden en bouwstenen te ontwikkelen voor de manier waarop Zaanstad in de toekomst ruimtelijk kan doorontwikkelen. MAAK Zaanstad komt in samenspraak en in wisselwerking met externe partijen op verschillende terreinen tot stand. Daarmee is dit traject ook de opmaat voor de omgevingsvisie, waarmee we in 2016 van start gaan. Deze visie moet gereed zijn als de Omgevingswet in 2018 in werking treedt. De voorbereiding en invoering van deze nieuwe wetgeving vergt de komende jaren extra ambtelijke inzet.

PrestatieindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
Oordeel over duidelijkheid gemeentelijke regels6,2 (2012)6,26,56,56,7 (landelijk gemiddelde)Zaanpeiling

Activiteiten:

  • Opstellen Plan van de Stad / MAAK Zaanstad
  • Invoeren en toepassen van de Leidraad Ruimtelijke Kwaliteit
  • Opstellen bestemmingsplannen
  • Starten van het voorbereidingstraject voor de invoering van de Omgevingswet
  • Toepassen van strategieën voor ruimte geven (fysieke regeldruk)
  • Knooppuntontwikkeling i.s.m. provincie
  • Inventariseren van braakliggende terreinen/leegstaande panden in prioritaire gebieden
  • Evalueren van de pilotprojecten Ruimte Geven en uitlijnen van het vervolgtraject

De economische crisis is voorbij en dit is zichtbaar. De bouw trekt aan en de ontwikkelingen komen weer op gang. Daarbij is het zoeken naar de juiste balans tussen kwantiteit en kwaliteit. De toename van initiatieven van de markt verhoogt de druk op de organisatie. Dit heeft ook zijn weerslag in de evaluatieprocessen, zoals bij de pilots Ruimte Geven.

De Leidraad Ruimtelijke Kwaliteit is vastgesteld en we zijn begonnen met het werken met deze handreiking. Daarnaast staat de leidraad in relatie tot het Zaans Portaal (nieuwe aanpak om invulling te geven aan de prioritering van ruimtelijke en fysiek projecten) als het gaat om de prioritering en gebruiken we dit voor het toewerken naar de omgevingsplannen.

Met het oog op de Omgevingswet worden nieuwe bestemmingsplannen alvast in de geest van de Omgevingswet vormgegeven, gericht op het gebied en de gebruiker. De aangereikte middelen en de ervaringen uit de leidraad, de pilotprojecten en het Burenakkoord worden meegenomen en verwerkt in de bestemmingsplannen. De eerste plannen in de geest van de Omgevingswet zijn het bestemmingsplan Centrum en de Zaanzone. Deze trajecten zijn opgestart in de eerste helft van 2016.
In de tweede helft van 2016 wordt een groot aantal bestemmingsplannen ter besluitvorming gebracht.
Daarnaast is een aanpassing van het geurbeleid 2015 noodzakelijk om woningbouw in bepaalde gebieden mogelijk te maken. Hier wordt momenteel druk aan gewerkt. Een aantal bestemmingsplannen is daardoor in planning vertraagd. Als het nieuwe geurbeleid is vastgesteld, kunnen deze bestemmingsplannen ter besluitvorming worden voorgelegd.

Knooppuntontwikkeling in samenwerking met partners (Provincie Noord Holland, NS, ProRail en gemeenten) is gestart en lijkt zijn vruchten af te werpen binnen de gemeente. Er wordt gewerkt aan een uitvoeringsagenda met concrete acties. Binnen de pilot Zaancorridor krijgen de verschillende knooppunten steeds meer een eigen karakter en ontwikkelpotentie. In MAAK.Zaanstad lijkt dit al te zijn geland: hier zijn de knooppunten Koog-Zaandijk, Kogerveld en Zaandam als focusgebieden voor ontwikkeling aangewezen.

Doordat met name de markt aantrekt en projectleiders zelf aankloppen heeft het inventariseren van braakliggende terreinen en leegstaande panden minder urgentie. Wel komt de inventarisatie terug in het project Zelf Doen en in MAAK.Zaanstad.

MAAK.Zaanstad legt het accent op de ruimtelijke en economische ontwikkeling van de stad.
MAAK.Zaanstad blijft niet bij ambities, maar gaat ook in op de aanpak. Welke interventies en investeringen zijn nodig en hoe gaan we dit realiseren samen met betrokkenen? Voorbereidend op de begroting wordt MAAK.Zaanstad vertaald naar een uitvoerings- en investeringsagenda.
De investeringsagenda gaat niet alleen over wat en waar te investeren, maar vooral ook over de kwaliteit van de stad. Hiervoor is een strategie nodig: de MAAK.Strategie. Deze strategie bepaalt wat we gaan doen en met wie. In de uitvoeringsagenda wordt de strategie nader uitgewerkt.

Tot slot kan er vermeld worden dat Zaanstad op de ranglijst van woonaantrekkelijkheid gestegen is van plaats 27 naar plaats 26.

Woningaanbod

0 1 0 0

Wonen is een van de belangrijkste basisbehoeften. Woonbehoeften en –wensen zijn er in veel soorten en maten. We streven naar een veelzijdig en kwalitatief woonaanbod, voor jong en oud, huurders en kopers, mensen met een krappe en ruimere beurs, en voor huidige én nieuwe bewoners. Een goede samenwerking met corporaties, bewoners, ontwikkelaars, investeerders, particuliere woningeigenaren en opdrachtgevers is daarbij onontbeerlijk. Dat geldt ook voor samenwerking en afstemming in de regio.

Vraag en aanbod moeten goed op elkaar aansluiten. Gelet op de prognoses over de groei van het aantal huishoudens in de komende jaren moeten vooral binnenstedelijk extra woningen worden gerealiseerd. Om deze reden zullen wij op de lange termijn moeten zoeken naar mogelijkheden voor de woningbouw.

We vinden dat iedereen een woning moet kunnen krijgen die aansluit bij de persoonlijke wensen en (financiële) mogelijkheden. Dat betekent ook goed en bijtijds afstemmen van wonen en zorg. We zetten in op het beter benutten van de betaalbare sociale woningvoorraad en het bevorderen van de doorstroming.

De basiskwaliteit moet op orde zijn. Het beleid voor funderingsproblematiek wordt daarom geïntensiveerd. De inzet is: een langere levensduur van de woning, vermindering van energielasten en daardoor een betere betaalbaarheid. Vanwege de maatschappelijke noodzaak en als de markt dit niet oppakt, zal de gemeente instrumenten inzetten om een kwaliteitsslag, op meerdere fronten, mogelijk maken.

Zowel lokaal als regionaal streven we naar een evenwichtige verdeling van de woningvoorraad met voldoende diversiteit in prijs, type en kwaliteit. Lokaal onderkennen we dat er verschillen zijn tussen en binnen wijken. Aan al deze wijken willen we een toegevoegde waarde leveren zodat de wijk versterkt

effectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
Woningvoorraad sociale huur corporatiesN.v.tn.v.t25.10025.10025.100Woningnet / monitor betaalbare voorraad SRA
Percentage jaarlijkse verhuringen van het totaal tot de aftoppingsgrens (2014; < 597)N.v.t.n.v.t.61%25.10061%Woningnet / monitor betaalbare voorraad SRA
Aantal nieuwe verhuringenN.v.t.n.v.t.1.4001.4001.700Woningnet / monitor betaalbare voorraad SRA
Gemiddelde inschrijfduur starters bij acceptatie (in jaren)N.v.t.n.v.t.8,6>87.5Woningnet / monitor betaalbare voorraad SRA
Woningbouwproductie ZaanstadN.v.t.400600400600Woningbouwmonitor Zaanstad

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Woningvoorraad Op koers

Met de actualisatie van de woonvisie Samen verder met Zaans Mozaïek maakt Zaanstad scherpere keuzes. Via de Uitvoeringsagenda Wonen werken we aan de uitvoering van onze ambities. Dat doen we in co-creatie met ontwikkelaars, ondernemers, corporaties, zorgaanbieders en inwoners. De uitvoeringsagenda vormt tevens de opmaat voor de prestatieafspraken met woningcorporaties die gemeente en corporaties. Deze afspraken worden in 2016 voor de eerste keer gemaakt volgens de richtlijnen van de aangepaste Woningwet.

Zaanstad speelt in op de verwachte groei van het aantal huishoudens door in zetten op minstens zeshonderd nieuwbouwwoningen per jaar. Dat doen we door betere stroomlijning van onze interne processen, vermindering van regeldruk, nieuwe marktpartijen aan te trekken en door nieuwe woningconcepten te faciliteren, zoals zelfbouw. Sturing op kwaliteit en gedifferentieerde woonmilieus zorgt ervoor dat Zaanstad een veelzijdige en aantrekkelijke stad blijft en daarmee haar positie in de regio versterkt. Differentiatie is ook belangrijk om lokaal de doorstroming te bevorderen.

We zetten extra in op versnelling van het tempo van funderingsherstel (zie programma 6/4. Fundering). Daarnaast willen we werken aan verbetering van de kwaliteit bovengronds/de opstal. Dat doen we zo veel mogelijk in combinatie met investeringen in energiebesparende maatregelen (zie programma 5/2.1 Uitvoering Energie Agenda), waardoor de woonlasten omlaag kunnen. Dat vraagt de komende jaren om extra inspanning vanuit de gemeente.

De bestaande voorraad sociale huur- en koopwoningen is in principe voldoende om huishoudens met een inkomen tot modaal te huisvesten, maar niet iedereen zit op een (financieel) passende plek en de wachtlijsten zijn lang. We zijn zuinig op onze sociale voorraad en maken met de corporaties afspraken over de woningvoorraad en verbetering van de doorstroming. Corporaties moeten van het Rijk voortaan 95% van de primaire doelgroep (huishoudens met een belastbaar inkomen tot de grens van de huurtoeslag.) passend toewijzen. Door tijdige signalering, onder meer via de Sociale Wijkteams, en hulp op maat willen we mensen met huurschulden ondersteunen en escalatie van problemen voorkomen.

Een gedifferentieerd woningaanbod voorkomt te grote en eenzijdige bevolkingsconcentraties en biedt mensen de gelegenheid een wooncarrière binnen de wijk te maken. Dat vraagt om maatwerk bij de programmering van nieuwbouw. In kansrijke wijken gaan we gericht op zoek naar ondernemerschap en nieuwe allianties om samen te investeren in wijkontwikkeling (zie binnen programma 4 onder 6.1/samenwerking in gebiedsontwikkeling).

Samen met de partners in de stad zorgen we voor goede randvoorwaarden waardoor er meer mogelijkheden komen voor langer thuis of zelfstandig wonen. We streven naar een passend woningaanbod in een geschikte woonomgeving, met een goede aansluiting op intramuraal wonen wanneer dat nodig is. (zie programma 1).

Zaanstad opereert binnen een regionale woningmarkt. Regionaal werken we samen om de bouwproductie te bevorderen en investeerders te trekken. Daarnaast concretiseren we de regionale intentieverklaring over verdeling van de betaalbare woningvoorraad. De nieuwe regionale huisvestingsverordening zorgt voor een rechtvaardige en transparante verdeling van de schaarse woningen.

PrestatieindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
Aantal woningen binnen het project Zelfbouw waarvan de vergunning is afgegeven502020150Woningbouwmonitor Zaanstad

Activiteiten:

  • Prestatieafspraken maken met de woningcorporaties
  • In samenwerking met externe partners werken aan de realisatie van de uitvoeringsagenda Wonen
  • Uitvoering geven aan de beleidsregels voor woonruimteverdeling vanuit de regionale huisvestingsverordening

De Uitvoeringsagenda Wonen bevat een vijftal deelprogramma’s:
1. Versnelling Nieuwbouw
2. Verbeteren kwaliteit bestaande voorraad
3. Beter benutten sociale voorraad en borgen betaalbaarheid
4. Wijkontwikkeling 2.0
5. Langer zelfstandig wonen

De huidige ambitie gaat uit van circa 600 nieuwbouwwoningen per jaar (zonder de extra 1.000 woningen van MAAK.Zaanstad). Voor 2016 zal de teller naar verwachting rond 400 uitkomen. De crisis van de afgelopen jaren werkt hierin nog door, maar de vooruitzichten zijn inmiddels gunstiger. In regionaal verband wordt onderzocht welke maatregelen mogelijk zijn om de nieuwbouw te versnellen, bijvoorbeeld meer inzicht in de vraagontwikkeling, betere productontwikkeling en marketing.

De huidige aanpak van funderingsherstel is niet meer in lijn met de ambitie. Inzet is 300 woningen op jaarbasis binnen de particuliere voorraad. Momenteel worden hiervoor financieringsconstructies onderzocht en uitgewerkt.

Gekeken naar het beter benutten van de sociale voorraad en het borgen van betaalbaarheid hebben corporaties, huurdersverenigingen en de gemeente begin juni een raamovereenkomst afgesloten. Eén van de uitgangspunten hierin is dat het aantal sociale huurwoningen ten minste op 25.100 blijft. Daarnaast werken corporaties aan instrumenten om doorstroming te bevorderen en scheefwonen tegen te gaan.

Uit een onderzoek in de Russische Buurt is gebleken dat de grootste knelpunten overlast van arbeidsmigranten, overbewoning en verrommeling zijn. Samen met bewoners en partijen in de wijk wordt gezocht naar een oplossingsgerichte aanpak.

Om acuut vervangende woonruimte te kunnen bieden waar dat nodig is, zijn vier crisiswoningen gerealiseerd voor gezinnen en veertien kamers voor alleenstaanden, met woonbegeleiding. Verder is de Regiovisie vastgesteld voor kwetsbare burgers met meervoudige problematiek in de Zaanstreek en is ter uitvoering daarvan onder meer gestart met de inkoop van Beschermd Wonen. Daarnaast zijn we gestart met de nadere uitwerking van de Woonvisie gericht op langere zelfstandigheid van ouderen.

Op 17 juni is een vierjarige raamovereenkomst tussen corporaties, huurdersorganisaties en gemeente ondertekend waarop jaarlijkse prestatieafspraken gemaakt, te beginnen met 2017.

Bij besluitvorming over de woonvisie op 15.10.2015 is motie 91 (energie neutrale variant berekenen) aangenomen. Het college heeft de uitvoering van deze motie opgepakt. Concreet betekent dit dat er bij ontwikkelaars wordt aangedrongen tot overleg over energie-neutrale variant voor nieuwbouw. Deze aanpak leidt in enkele gevallen tot succes, zoals in Inverdan West. Op andere plekken leidt deze vrijblijvende aanpak niet tot de gewenste versnelling in verduurzaming.
Het college beraadt zich daarom op dit moment op de ontwikkeling van aanvullend instrumentarium. Dit in relatie tot onder andere de Omgevingswet en in het licht van de ambities van MAAK.Zaanstad.

Kwaliteit buitengebied

0 0 0 1

We streven naar een hoogwaardig kwalitatief buitengebied met instandhouding van landschappelijke, cultuurhistorische en natuurwaarden, aantrekkelijk om te beleven en in te recreëren. Het Zaanse landschap is medebepalend voor de aantrekkelijkheid van het woon- en werkklimaat van zowel Zaanstad als dit deel van de Metropoolregio Amsterdam. Door toenemende verstedelijking en verdichting neemt de druk op het groen en het landschap in de metropoolregio en dus ook in Zaanstad toe. Inwoners en bezoekers willen in toenemende mate gebruik maken van het buitengebied, om in te recreëren of het op een andere manier te beleven. Het is een opgave om de kwaliteit van het landschap met de bijzondere natuurwaarden te behouden en waar mogelijk te versterken.

effectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
Waardering woonomgeving7,07,27,27,2>7,0Zaanpeiling
Percentage bewoners dat tevreden is over recreatievoorzieningen71% (2012)75%75%75%>70%Zaanpeiling

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Samenwerking versterken kwaliteit buitengebied Niet (volledig) haalbaar

De gemeente initieert, faciliteert en begeleidt initiatieven, plannen en projecten die bijdragen aan het behouden en versterken van de kwaliteiten van het buitengebied en het recreatieve gebruik.

Een goede inpassing van bouwinitiatieven in het buitengebied en aan de stadsranden is bepalend voor de kwaliteit van het landschap. Daarbij speelt dat de melkveehouderij lokaal intensiveert als gevolg van het vrijgeven van het melkquotum. Dit leidt tot grotere stallen die moeilijk in het landschap zijn in te passen. In gebieden met de hoofdfunctie natuur extensiveert de landbouw steeds meer. Dit leidt tot verruiging en heeft gevolgen voor het weidevogelbeheer. Voor leegkomende opstallen zullen zich nieuwe functies aandienen.

Met het project Verbrakking Westzaan worden belangrijke Natura 2000-doelstellingen voor instandhouding van unieke brakke natuur geborgd. De afronding van het beheer- en inrichtingsplan voor de Kalverpolder is een voorbeeld waarbij meerdere partijen aan het herstel en de toekomst van het gebied hebben gewerkt. De deelnemende partijen hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor het beheer. Recreatieve projecten die voortkomen uit lopende programma’s zoals tussen IJ en Z en het waterplan Zaans Blauw zijn momenteel in uitvoering. Agrariërs worden gestimuleerd om boerenlandpaden aan te leggen, zodat het landschap voor de wandelaar beter toegankelijk is.

PrestatieindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
Extra aantal meters fietspadN.v.t.5902.6001.9003.950Gemeentelijke registratie
Extra aantal meters voetpadN.v.t.2.7503.0001.8006.000Gemeentelijke registratie

Activiteiten:

  • Respecteren van de rode contour bij vergunningverlening
  • Inhoudelijke en bestuurlijke bijdrage aan beheerplannen voor Natura 2000
  • Initiëren van de aanleg tweede deel Voetpad Guisveld
  • Adviseren bij bouwplannen over landschappelijke inpassing conform het beeldkwaliteitsplan buitengebied
  • Faciliteren uitvoering verbrakking Westzaan
  • Afronden uitvoeringsprogramma Inrichting & Beheer Kalverpolder
  • Gewenst toekomstperspectief voor het buitengebied uitwerken als onderdeel van het Groen- en Waterplan
  • Afronden van de projecten Tussen IJ en Z in de Omzoom en Noorderveen
  • Met partners samenwerken aan verwezenlijking van de gestelde doelen voor het buitengebied
  • Realisatie van recreatieve routes Krommenieërwoudpolder (zie programma 6/6.1 recreatieve mogelijkheden)

Er is meer tijd nodig voor de vergunningen voor het project in de Omzoom omdat het meer tijd kost om afspraken te maken over het gebruik van het land van de agrariërs.

In de eerste helft van 2016 is het wandelnetwerk Laag Holland in Zaanstad uitgerold. Dit jaar komt hier ook een eerste uitbreiding op.
De realisatie van recreatieve routes Krommernieërwoudpolder krijgt een paar maanden vertraging. Dit door het uitblijven van de toestemming van de provincie. Daarnaast is er een actiegroep ontstaan die in bezwaar gaat tegen de vergunningen.
Het adviseren met betrekking tot de bouwplannen over landschappelijke inpassing gaat voorspoedig. Het gaat hier met name om legalisering van bestaande situaties.

Kwaliteit cultuurhistorisch erfgoed

0 1 0 0

De gemeente vindt het belangrijk dat er zorgvuldig met het cultuurhistorisch erfgoed wordt omgegaan. We willen op deze manier de kwaliteit van de woon- en leefomgeving en de Zaanse identiteit versterken, nu en in de toekomst. Erfgoed heeft ook een belangrijke economische waarde. Dit is terug te zien in de vastgoedwaarde van monumentale panden en de waardestijging van panden en wijken rondom cultuurhistorisch waardevolle objecten. De drie van rijkswege beschermde gezichten in Zaanstad (Kerkbuurt Westzaan, Haaldersbroek Zaandam en Gortershoek Zaandijk) zijn populaire plekken om te wonen en dat is niet voor niets! Het behoud van erfgoed is voor de waardeontwikkeling op meer terreinen en gebieden van belang. Behoud van monumenten levert werkgelegenheid op, doordat vakmensen worden ingehuurd die de monumenten opknappen en onderhouden. Een goed onderhouden monumentenbestand zorgt voor een aantrekkelijke stad die bezoekers en toeristen aantrekt, zoals de Zaanse Schans laat zien met jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers. Steeds meer bedrijven en bezoekers weten het Hembrugterrein te vinden en ook het nieuwe centrum van Zaandam heeft met zijn verwijzing naar de Zaanse houtbouw een speciale aantrekkingskracht.

effectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Samenwerking op het gebied van erfgoed Op koers

Erfgoed vertelt het verhaal van onze stad en streek en vormt daarmee een belangrijke inspiratiebron voor culturele activiteiten, evenementen en toeristische arrangementen. We willen de kansen en mogelijkheden daarvan nog meer benutten. (zie programma 2 en 3).
In Zaanstad is kennis en deskundigheid op het gebied van erfgoed. De gemeente zoekt actief naar mogelijkheden tot samenwerking met partners die bijdragen aan het behouden en versterken van het cultureel erfgoed binnen Zaanstad en het uitvoeren van onze wettelijke taak. Op basis van de Erfgoedvisie geldt vanaf 2016 een geactualiseerd uitvoeringsprogramma, waarin aangegeven wordt waar we de aankomende jaren op in zetten.

Zaanstad zit midden in de grootste herbestemmingsopgave van Nederland, het Hembrugterrein. Met meer dan 50 te ontwikkelen monumenten tussen nu en tien jaar in een cultuurhistorisch rijk gebied. Daarnaast zien we momenteel een enorme toename in hergebruik en herbestemming van monumenten in de gehele streek, het aantal projecten en vergunningsaanvragen voor monumenten stijgt al jaren. Deze projecten moeten allemaal, met name in de eindfase als het zich écht buiten in de gebouwen afspeelt, begeleidt worden door mensen met kennis en expertise van het restauratievak. In Zaanstad is momenteel een tekort op het gebeid van deze specifieke restauratiebegeleiding. We jagen projecten aan, maar kunnen, in de afronding, niet altijd de gewenste rol vervullen. Ook zien we dat vooral de instandhouding van kerken moeizaam gaat. Dit mede omdat ze afhankelijk zijn van vrijwilligers en dat het onderhoud aan kerken niet meer te bolwerken is. Daarnaast stelt Provincie NH geld beschikbaar om naar de mogelijkheden te kijken om herbestemmingstrajecten samen met marktpartijen op te zetten en te begeleiden. Dit herbestemmingsfonds voor monumenten heeft als doel om als co-financier op te treden en de economische aantrekkelijkheid van de provincie te vergroten. Op dit moment is dit allemaal niet haalbaar daarom zal er vanaf 2016 rekening gehouden worden met extra ambtelijke capaciteit.
Deze nieuwe post willen we inzetten voor een echte ‘buitenman/buitenvrouw’. Hierdoor kunnen restauraties adequaat begeleidt worden tijdens de uitvoering, subsidies beter en sneller worden afgehandeld en dat er vakspecifieke restauratie en technische bouwbegeleiding verricht kan worden op onder andere het Hembrugterrein en de Zaanse Schans. Daarnaast geeft deze post ook de ruimte om meer te werken aan het mogelijk opzetten en begeleiden van de herbestemmingstrajecten van de provincie.

Erfgoed is belangrijk voor de uitstraling en het imago van de stad. Cultuurhistorische waarden moeten niet alleen worden geborgd, maar willen we ook als kwaliteit en troef inzetten, vooral op locaties en in gebieden die voor de stad bijzondere waarde hebben. (zie programma 4/ gebiedsontwikkeling/ Zaan IJ) We zorgen voor een goede verankering van het erfgoed binnen de bestemmingsplannen.
Een actief gemeentelijk aanwijzingsbeleid zorgt ervoor dat het monumentenbestand uitgebreid en up-to-date kan worden gehouden. Hiervoor werken we samen met de vereniging Zaans Erfgoed.

Verplicht archeologisch onderzoek bij bouwprojecten vereist zorgvuldigheid maar is er ook op gericht zo min mogelijk hinder voor het bouwproces op te leveren. Zaanstad heeft een eigen depot waar bijzondere vondsten worden onderzocht, gedocumenteerd en opgeslagen. De opgedane historische kennis wordt verspreid via publicaties en bijeenkomsten.

PrestatieindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
Afgegeven vergunningen35353535Gemeentelijke registratie
Afgegeven subsidies20252530Gemeentelijke registratie
Nieuwe monumenten5152615Gemeentelijke registratie

Activiteiten:

  • Actief begeleiden en initiëren herbestemmingen
  • Maken van inventarisaties naar typen gebouwen
  • Afgeven van vergunningen activiteit monumenten
  • Afgeven van subsidies m.b.t. monumenten, herbestemmingen en haalbaarheidsonderzoeken
  • Intensiveren van de restauratiebegeleiding
  • Aanwijzen van nieuwe monumenten in samenwerking met de Vereniging Zaans Erfgoed
  • Bijdragen aan projecten zoals het Hembrugterrein. Rol als intermediair om financiële bijdragen en subsidies voor restauraties te verkrijgen
  • Uitvoeren van taken door de stadsarcheoloog
  • Nota beleidsagenda van panden

Voor het Hembrugterrein zijn er drie grote herbestemmingsopgaven. De organisatie overlegt met de provincie en het Rijk om dit jaar te starten om alle monumenten op het Hembrugterrein te redden.

In 2016 wordt gestart met een inventarisatie van wederopbouwmonumenten (1940-1965), omdat wij hier geen goed zicht op hebben en er vraag naar is.

Binnen erfgoed zien we dat de markt aantrekt. Er is veel vraag naar subsidie. De verwachting is dan we voor eind 2016 door ons budget heen zijn.

Per 1 januari is één extra fte aangesteld voor erfgoed. Deze capaciteit wordt vooral ingezet op restauratiebegeleiding, maar zorgt ook dat het team Monumenten als geheel weer meer ruimte heeft. We werken hard om weer een goed aanspreekpunt te zijn voor iedereen die betrokken is.

Volgens de huidige prognose gaan we met de aanwijzing van nieuwe monumenten over het beoogde aantal van 25 heen. De samenwerking met Vereniging Zaans Erfgoed verloopt goed. Leden van de vereniging gaan deelnemen aan een cursus om hen te ondersteunen bij het maken van beschrijvingen om nieuwe monumenten aan te wijzen.

In 2016 krijgt Zaanstad een archeologisch monument: De Kreekrug in Kreekrijk, een ’heuvel’ die de loop van een oude kreek aangeeft en daarmee het verleden van onze streek weerspiegelt. Door woningbouw en wegenaanleg kunnen kreekruggen verdwijnen. In het ontwerp van Kreekrijk is rekening gehouden met de Kreekrug, onder meer bij de aanleg van wegen.

Grond en vastgoed

0 0 1 0

We streven naar een zo klein mogelijke duurzame grond- en vastgoedportefeuille, gericht op het faciliteren van de kerntaken van de gemeente, met een optimale bijdrage aan het verdienvermogen van de gemeente.

De gemeente gaat door met de verkoop van vastgoed en grond die niet nodig is voor het faciliteren van de kerntaken van de gemeente. Verkoop gaat via lokale makelaars, de website van de gemeente en contacten met ontwikkelaars en belangstellenden, en tegen marktconforme prijzen. De grond- en vastgoedportefeuille is een dynamisch geheel. Door fusies, maatschappelijke ontwikkelingen en veranderende functies komen telkens gebouwen en gronden beschikbaar. Daarvan wordt beoordeeld of ze kunnen worden afgestoten of beschikbaar moeten blijven voor gemeentelijke beleidsdoelstellingen.
We schenken aandacht aan de communicatie met erfpachters over de mogelijkheid tot omzetting van erfpachtgrond naar vol eigendom. De gemeente zal erfpachters via huis-aan-huisbladen en de gemeentelijke website regelmatig blijven informeren over de mogelijkheden tot omzetting.

Van elk object in de portefeuille wordt een meerjarenonderhoudsplan (MJOP) gemaakt. Op basis daarvan wordt berekend welke budgetten benodigd zijn om een technische kwaliteit te behouden zoals in het portefeuilleplan is beschreven. De objecten die in permanent beheer van de gemeente blijven, worden tevens beoordeeld op hun ‘energieprestatie’. Indien op dat vlak verbeteringen wenselijk of noodzakelijk zijn, dient daarvoor dekking te worden gezocht

effectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Beheer grond en vastgoedportefeuille Bijsturen

We zetten in op het afstoten of verhuren van grond en vastgoed tegen marktconforme koop- en huurprijzen. De gemeente streeft naar een duurzame wijze van beheer van het maatschappelijk vastgoed, zodat we voldoen aan de eisen van deze tijd. (zie programma 5 Milieu en duurzaamheid) Vastgoed en grond die niet noodzakelijk is voor de realisatie van beleidsdoelstellingen wordt afgestoten of verhuurd tegen marktconforme koop- en huurprijzen, waarbij voor erfpachters de keuzemogelijkheid blijft om het recht van erfpacht om te zetten naar vol eigendom.

Activiteiten:

  • Grond en vastgoed te koop aanbieden
  • Beheer van ca. 800 huurcontracten en circa 10.000 erfpachtpercelen
  • Contractenbeheer
  • Regelmatige communicatie met erfpachters over de mogelijkheid tot omzetting van erfpachtgrond naar vol eigendom
  • Dekking vinden om duurzaamheidsmaatregelen in te passen in de onderhoudsbegroting van het maatschappelijk vastgoed

De activiteiten voor dit onderdeel zijn de normale werkzaamheden en die verlopen voorspoedig. De financiële taakstellingen worden behaald.

Het aandachtspunt dat wordt gezien binnen dit onderdeel is dat de verduurzaming van eigen gebouwen moeizaam verloopt. Het opstellen van business cases vereist meer capaciteit dan nu beschikbaar is bij vastgoedbeheer.

Gebiedsontwikkeling

0 1 0 0

Gebiedsontwikkeling maakt de vertaalslag ruimtelijk-functioneel beleid naar de uitvoering. Enerzijds door het voeren van regie en anderzijds door het faciliteren van processen die nodig zijn om maatschappelijke gewenste gebiedsontwikkelingen tot stand te brengen. Legt verbindingen tussen programmavelden.

effectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Samenwerken in gebiedsontwikkeling Op koers

Prioritering
Ontwikkelingen worden zo veel mogelijk uitgevoerd door private ontwikkelaars. Gebiedsontwikkeling is de afgelopen jaren veranderd van een aanbod gestuurde naar een vraag gestuurde markt, waarbij de wensen van de afnemers/gebruikers steeds belangrijker zijn geworden. Zaanstad beschikt ook de komende jaren niet over voldoende middelen (capaciteit en geld) om alle initiatieven te faciliteren. Daarom kiest de gemeente voor de focus op een beperkt aantal (aandachts-)wijken en voortzetting van de programma’s Inverdan, ZaanIJ en Noordzeekanaalgebied. Op basis van de nota ‘Prioritering is noodzakelijk’ worden elk half jaar keuzes gemaakt over voortzetten of opschorten van projecten.

De rode loper
Voor projecten die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan woningbouw, werkgelegenheid en/of wijkontwikkeling ‘in de breedte’ wil de gemeente de ‘rode loper’ uitleggen door:
• één loket voor vestigingsaanvragen met een vast contactpersoon, maar ook gerichte inzet van capaciteit om versnelling in procedures te realiseren
• gebruik te maken van kennis uit diverse netwerken
• financiële faciliteiten aan te bieden (subsidies, investeringen, budgetten voor projectbegeleiding en bestaande of nieuwe regelingen bij gronduitgifte)

Kleinschalige initiatieven
De gemeente is van mening dat de stad niet alleen in beweging komt bij projecten met enige omvang, maar dat ook kleine initiatieven hier een grote bijdrage aan kunnen leveren. De gemeente wil kansrijke, kleinschalige initiatieven faciliteren en stimuleren. Bevorderen van wonen boven winkels in het kader van leefbaarheid wordt niet ingezet vanuit een grootschalige aanpak, maar via maatwerk waar zich verandering of ontwikkeling voordoet.

Braakliggende terreinen en leegstaande panden kunnen leiden tot verloedering en waardedaling van een gebied. Tijdelijk gebruik kan een middel zijn om de stad in beweging te houden, verdere achteruitgang te voorkomen en wensen van bewoners, ondernemers en instellingen te honoreren.

In het Meerjaren Perspectief Grondzaken (MPG) wordt gerapporteerd over de voortgang in de verschillende programmagebieden. We laten ze hier kort de revue passeren.

Inverdan
Inverdan werkt aan de realisatie van een aantrekkelijk gebied waar wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Het gaat daarbij om verdichting, toevoeging van recreatieve voorzieningen en stedelijke woonmilieus, en de aanleg van een verbinding tussen het oost- en westdeel van het gebied. De komende jaren draait het vooral om de bouw van woningen op de Kop Noordschebos, het cultuurcluster (zie programma 3/1.1 Cultuur), de overbouwing van het spoor, het bouwprogramma (Zelf doen) op de Eilanden, het fietsparkeren en herstel van de synagoge aan de Gedempte Gracht. Het programma loopt officieel door tot en met 2021, maar de programmamanagementkosten zijn begroot tot en met 2018. Eventueel nog niet gerealiseerde onderdelen zullen daarna in de vorm van zelfstandige projecten worden uitgevoerd.

Activiteiten:

    Het MPG is in vastgesteld. Hierin staan de meest actuele gegevens betreffende gebiedsontwikkeling.

    Daarnaast is de organisatie gestart met het proces Zaans Portaal. Dit is een nieuwe aanpak om invulling te geven aan de prioritering van ruimtelijke en fysieke projecten, het toepassen van de rode loper bij kansrijke projecten en kleinschalige projecten. Hiermee wil de organisatie de snelheid en transparantie bevorderen voor het proces dat een initiatief doorloopt.
    Het voorbereidingsbudget voor nieuwe ontwikkelingen (voorheen zat dit in de Ruimtelijke Adviesgroep Projecten en is nu ondergebracht in het Zaans Portaal) is halverwege 2016 al geheel toegewezen. Hierin zien we dat de markt aantrekt.

    Het stimuleren van tijdelijk gebruik van gebouwen en gronden heeft, net als de inventarisatie van braakliggende terreinen en leegstaande panden uit 1.1 van dit programma, minder urgentie gekregen doordat de markt aantrekt.

    Eén van de geïnteresseerde beleggers in de Synagoge heeft contact gezocht met de pandeigenaar met de intentie tot koop. Om alles goed te laten verlopen voert de gemeente hier sterk de regie op.

    Prestatie 6.1 Vervolg prestatie 1

    Zaan/IJ
    ZaanIJ beoogt braakliggende terreinen en leegstaande panden aan de Zaan en aan het IJ (Noordzeekanaal) nieuw leven in te blazen en daarmee een bijdrage te leveren aan de vraag naar meer woningen en werkgelegenheid in Zaanstad en in de Metropoolregio Amsterdam. De gemeente faciliteert initiatieven van particuliere partijen. Binnen het project Zaans Proeflokaal werken we aan aanvaardbare milieucondities voor alle locaties en een goed en gezond leefklimaat voor toekomstige bewoners en gebruikers. Op de Hemmes wordt gewerkt aan een woningbouwplan, waarvoor een apart bestemmingsplan nodig is. Voor Kan Palen-terrein is er een eerste voorstel tot herontwikkeling.
    Voor het Hembrugterrein zijn kaders gecreëerd om organische, stap-voor-stap-herontwikkeling mogelijk te maken. Daarnaast gaan we door met het ondersteunen van tijdelijke activiteiten en evenementen die het terrein op de kaart zetten. (zie programma 3/Cultuur) In samenwerking met Amsterdam werken we door aan de realisatie van het Dam-tot-Dam-Fietspad.

    Noordzeekanaalgebied
    We werken in samenwerking met de regio verder aan de ontwikkeling van het Zaanse deel van het Noordzeekanaalgebied (aan het Noordzeekanaal). Door het voor bedrijven aantrekkelijk te maken zich in het gebied te vestigen, kunnen we meer werkgelegenheid creëren. We gaan voor duurzaam, wat wil zeggen: verminderen van milieuoverlast (ook vanuit het Amsterdamse Havengebied) en zorgvuldig omgaan met de schaarse ruimte. Voor Nauernasche Polder en omgeving maken we een nieuw bestemmingsplan. Zoals afgesproken in de mediation-overeenkomst wordt de veiligheid van de stortplaats in samenwerking met de omwonenden en belanghebbenden nauwkeurig gemonitord.

    De gemeente Zaanstad ontwikkelt het bedrijvenpark HoogTij samen met de RON (Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied) en de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)/Gebiedsontwikkeling (de aandeelhouders van Haventerrein Westzaan CV en Bedrijventerrein Westzaan Noord CV). Het gaat om een gebied met 110 hectare uitgeefbare grond, waarvan circa 27 hectare haven gerelateerd is. De gemeente heeft circa 20% van het uitgeefbare gebied in eigendom, het overige deel is in eigendom bij de CV’s. In 2015 is gebleken dat de markt serieus aantrekt. Regelmatig melden zich geïnteresseerden voor mogelijke grondaankoop en vinden met meerdere partijen onderhandelingen plaats over de verkoop van de grond.

    Aandachtswijken
    In Poelenburg, Zaandam-Zuid, Pelders-Hoornseveld, Kogerveldwijk, Rosmolenwijk en Wormerveer-Noord werkt de gemeente samen met woningcorporaties, ontwikkelaars, bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden om kansrijke initiatieven te stimuleren. Grootschalige sloop/nieuwbouw is niet meer haalbaar. De aanpak is nu vooral gericht op renovatie en kleinschalige ingrepen. In Poelenburg werken de corporaties de komende jaren aan renovatie van de zogenoemde E-flats, terwijl de gemeente inzet op de ontwikkeling van de meest oostelijke rand van Poelenburg. Ook in Wormerveer-Noord wordt de komende jaren gerenoveerd. In de Russische Buurt vindt ‘wijkvernieuwing 2.0’ plaats: kleinschalige fysieke ingrepen in combinatie met ondersteuning van eigen initiatief van bewoners en betrokkenen.

    Activiteiten:

    • Samenwerken met woningcorporaties, ontwikkelaars, bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden in de wijken
    • Prioritering tussen ruimtelijk/fysieke projecten door de Ruimtelijke Adviesgroep Projecten op grond van de nota
    • Toepassen van de rode loper bij kansrijke projecten
    • Inverdan (Cultuurcluster zie programma 3, synagoge zie programma 4 prestatie 4.1), Zaan/IJ (Zaans Proeflokaal)
    • Kleinschalige ontwikkelingen faciliteren en stimuleren
    • Stimuleren van tijdelijk gebruik van gebouwen en gronden

    Bereikbare stad

    0 2 0 0

    Bereikbaarheid is een belangrijke voorwaarde voor de aantrekkelijkheid van Zaanstad, of het nu om wonen, werken, ondernemen of bezoeken gaat. Alle modaliteiten leveren daarin hun deel: fiets, auto, openbaar vervoer en scheepvaart. Daarbij gaat het niet alleen om toegang tot Zaanstad vanuit de regio, maar ook om comfortabel en veilig verkeer binnen de gemeentegrenzen. Goede parkeervoorzieningen dragen bij aan een positief oordeel over de bereikbaarheid en gastvrijheid van de gemeente.

    effectindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron

    Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

    Bevorderen doorstroming Op koers

    De evaluatie Parkeren heeft duidelijk gemaakt dat de parkeerregulering over het algemeen voldoet, maar dat het parkeerbeleid onvoldoende houvast biedt voor de gemeentelijke regie op de openbare ruimte. Er zijn verbeterpunten ten aanzien van bouwplantoetsing, waarbij we meer ruimte willen geven aan nieuwe ontwikkelingen. Deze worden verwerkt in de actualisatie van het parkeerbeleid.

    PrestatieindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
    Afname van het aantal mensen dat parkeren als grootste probleem in de buurt ziet10 (2012)14121210Zaanpeiling

    Activiteiten:

    • Vaststellen en invoeren geactualiseerd parkeerbeleid

    De actualisatie van het parkeerbeleid heeft tot zo’n 150 inspraakreacties geleid. Deze zijn zorgvuldig doorgenomen en verwerkt. De definitieve beleidsnota gaat samen met de uitvoeringsnota en de aangepaste parkeerverordening voor het zomerreces naar de raad. Na de zomer gaat de definitieve vaststelling ter besluitvorming naar de raad, zodat de aangekondigde maatregelen vanaf 2017 kunnen worden ingevoerd.

    Parkeermogelijkheden Op koers

    De evaluatie Parkeren heeft duidelijk gemaakt dat de parkeerregulering over het algemeen voldoet, maar dat het parkeerbeleid onvoldoende houvast biedt voor de gemeentelijke regie op de openbare ruimte. Er zijn verbeterpunten ten aanzien van bouwplantoetsing, waarbij we meer ruimte willen geven aan nieuwe ontwikkelingen. Deze worden verwerkt in de actualisatie van het parkeerbeleid.

    PrestatieindicatorNulmetingRealisatie 2015Begroting 2016Prognose 2016Streef­waardeBron
    Afname van het aantal mensen dat parkeren als grootste probleem in de buurt ziet10 (2012)14121210Zaanpeiling

    Activiteiten:

    • Vaststellen en invoeren geactualiseerd parkeerbeleid

    De actualisatie van het parkeerbeleid heeft tot zo’n 150 inspraakreacties geleid. Deze zijn zorgvuldig doorgenomen en verwerkt. De definitieve beleidsnota gaat samen met de uitvoeringsnota en de aangepaste parkeerverordening voor het zomerreces naar de raad. Na de zomer gaat de definitieve vaststelling ter besluitvorming naar de raad, zodat de aangekondigde maatregelen vanaf 2017 kunnen worden ingevoerd.